2 آذر 48
جناب آقای گل بیدی

سلام بر شما و همه دوستان
امید است همگی در پناه لطف خداوند از نعمت سلامت و توفیق خدمت بهره فراوان داشته باشید. نامه 2/6/48 شما رسید و از محبت شما متشکرم. از اقدام موسسین و فعالان کانون علمی و تربیتی جهان اسلام برای تأسیس موسسه شبانه روزی جهت نابینایان بسیار خوشوقت شدم و امیدوارم همانطور که توانسته اید این موسسه در اول مهر ماه افتتاح شده باشد.پس از دریافت نامه شما از دو نفر از دوستان خواهش کردم در این باره تحقیق کنند و پس از اطلاع، به آدرس موسساتی که باید با آنها مکاتبه شود به آنها نامه نوشته شد. در این فاصله خود من هم از یک موسسه شبانه روزی و یک دبستان و دبیرستان مخصوص نابینایان در هامبورگ بازدید مفصلی کردم و اینک خوشوقتم نتیجه بررسی را برای اطلاع شما و دوستان بنویسم.
در هامبورگ یک موسسه خیریه نابینایان هست که به همت اشخاص در سال 1909 یعنی شصت سال پیش تأسیس شده است. این موسسه برای بهبود زندگی نابینایان هامبورگ تلاش می کند. بر طبق آخرین گزارش این موسسه در هامبورگ تقریباً چهار هزار نابینا هست. (جمعیت هامبورگ تقریباً یک میلیون و هشتصد هزار نفر است). در حدود یک سال پیش این موسسه تازه ترین تأسیسات خود را افتتاح کرد و آن یک خانه فرهنگ برای نابینایان است که شامل قسمتهای مختلفی است و به منظور آن به وجود آمده که نابینایان هامبورگ تعطیلات خود را آنجا بگذرانند. ورقه ی در این باره به دستم رسیده که همراه این نامه بفرستم و دوستانی که آلمانی بدانند، برایتان ترجمه خواهند کرد.
موسسات مربوط به نابینایان مختلف است. بهترین آنها یکی مدارس مخصوص نابینایان است و دیگر موسسات مربوط به نگهداری و زندگی شبانه روزی آنها که اینجا به نام «خانه نابینایان» نامیده می شود. خانه نابینایان یا مخصوص کسانی است که در سن تحصیل هستند از 7 تا 18 سال، یا برای بزرگسالان است و یا برای پیرها و سالخورده ها.
دو موسسه ای که من از آن دیدن کردم، یکی موسسه شبانه روزی «خانه نابینایان» مخصوص کسانی است که سن آنها بین 7 تا 18 سال است و دیگر مدرسه آنها مشتمل بر کودکستان، دبستان دوره اول دبیرستان یک دوره تکمیلی، مدرسه بازرگانی، مدرسه در کنار خانه نابینایان است.

1- خانه نابینایان
در خانه نابینایان جمعاً 84 نفر زندگی می کنند که از شهرهای مختلف اطراف هامبورگ برای تحصیل در مدرسه مجاور آن به هامبورگ آمده اند یا از خود هامبورگ هستند و برای تسهیل درآمد در آنجا زندگی می کنند.
این عده به هفت گروه 12 نفری تقسیم شده اند. هر گروه در یک بخش با هم زندگی می کنند. در هر بخش چهار اطاق سه تختی هست. در هر اطاق سه تخت و سه کمد بزرگ و لوازم دیگر هست. در هر بخش حمام و روشویی و مستراح است و یک اطاق بزرگ برای غذا خوردن و دور هم بودن و انجام کارهای دستی یا تفریحی دیگر وجود دارد. هر بخش یک مسئول و مربی دارد. مربیان، زیر نظر مدیر خانه انجام وظیفه می کنند. نظیر بیمارستانها برای مربی یک اطاق و روشویی و حمام جداگانه در هر بخش هست.
برای هر یک نفر روزی 15 مارک از پدر و مادر او یا از شهرداری هر منظقه گرفته می شود.
در ایام تعطیل براساس این افراد را به شهر می بردند تا نزد بستگان خود باشند. و اگر چند نفر باشند که بستگان نزدیک نداشته باشند یا . . . افراد و خانواده های علاقمند دیگر در هامبورگ فرستاده بشوند یا برای نگهداری آنها و بردن آنها به مسافرت تابستانی وسیله ای فراهم می شود.
در این خانه کوشش می شود کارها حتی الامکان بوسیله خود افراد اداره شود.
کسانی که محل زندگی پدر و مادرشان نزدیک است روز شنبه و یکشنبه نیز به خانه می روند. برخی از خانواده های علاقمند در روزهای آخرهفته یکی از آنهایی را که خانه شان دور است برای تنوع و پذیرایی به خانه خود می برند.
مدرسه در کنار همین خانه است و این افراد از ساعت 7 یا 8 صبح تا 12 یا 14 برحسب برنامه کار و کلاس مربوط به آنها به مدرسه می روند.

2- مدرسه
در این مدرسه جمعاً حدود 260 نفر درس می خوانند. عده متوسط هر کلاس ده نفر است. از این 260 نفر، گروهی هستند که صد درصد نابینا هستند و گروهی دیگر آنهایی هستند که صد درصد نابینا نیستند و به کمک ذره بین وگاهی ذره بینها و عینکهای مخصوص می توانند ببینند. روش و لوازم کار برای هر یک از این دوگروه مختلف است و به همین جهت برای هر یک کلاس مخصوص هست.
در این مدرسه 14 نفر در کودکستان و بقیه در کلاسهای 1 تا 10 و کلاسهای تکمیلی بازرگانی (2 سال) درس می خوانند. مدرسه دارای تأسیسات مختلفی است که بهترین آنها کارگاه آزمایشگاه طبی، شیمی و فیزیک ، سالن ورزش، استخر شنا، زمین ورزش و سالن اجتماعات است.
موثرترین واحد کار مدرسه همان کارگاه است که تقریباً بیشتر وسایل آموزشی برجسته مربوط به مدرسه را تهیه می کند و به وسیله معلمین مدرسه اداره می شود. در این کارگاه مدلهای مختلف مربوط به جغرافیا و تاریخ، علوم طبیعی و غیره به وسیله معلمین ساخته می شود و بعد به وسیله ماشین پرس مخصوص از هر مدل به مقدار احتیاج نمونه هایی تهیه و در اختیار دانش آموزان گذارده می شود. چند نمونه از مدلها را فرستادم.
مسئول کارگاه می گفت ماشین پرس و ماشینها و لوازم دیگر کارگاه در حدود ده هزار مارک تمام می شود. برای کار شما نخستین قدم، ایجاد این کارگاه هست.
در مدرسه یک کارگاه خیاطی برای یاد دادن خیاطی و یک آشپزخانه مخصوص برای یاد دادن آشپزی و خانه داری به نابینایان هست که باز نقش موثری در آماده کردن آنها برای زندگی دارد.

3- کلاسها
در هر کلاس همه وسائل کار مربوط به آن وجود دارد. هر کودک نابینا یک میز مخصوص خود دارد که صفحه آن بالا و پایین می رود. در هر میز جای بخصوصی برای لوازم کار کودک نابینا هست. درهر میز یک ماشین تحریر مخصوص نابینایان و در کلاسهای بالاتر علاوه بر آن یک ماشین تحریر معمولی هست.
ماشین تحریر مخصوص نابینایان ماشین کوچکی است که فقط شش دکمه اصلی دارد برای زدن شش نقطه که الفبای خط مخصوص نابینایان در آن تشکیل می شود. قیمت این ماشین را نتوانستم به دست آورم ولی شاید هر ماشین در حدود صد مارک باشد.
من کار یک کلاس را به دقت دیدم. شروع تعلیم با وسائل عادی شبیه به اسباب بازی است که خود معلمین می سازند. شش گلوله کوچک در یک صفحه شش خانه ای، بعد همین کار با ماشین نامبرده انجام می شود.
این ماشین مخصوص و کوچک در پیشرفت تحصیل افراد نقش بسیار موثری دارد و باز حتی باید در اولین قدم برای هر یک نفر یک ماشین تهیه کنید.

4- اطلاعات عمومی دیگر
از قراری که مدیر مدرسه می گفت در آلمان جمعاً در حدود 1000 نابینا و 4000 نیمه نابینا در 30 (سی) مدرسه مشغول تحصیل هستند. یک مدرسه عالی گویا در هامبورگ هست که برای این مدارس هم تربیت می کند. در هر سال مدیران این مدارس در تعطیلی تابستان دور هم جمع می شوند و تبادل نظر می کنند.
در هر چهار سال یکبار یک کنفرانس عمومی هست که معلمین هم در آن شرکت دارند.
یک موسسه مخصوص تهیه لوازم این مدارس در هانور (هانوفر) هست که از آن یک کاتالوگ گرفتیم و همراه این نامه فرستاده شد.
مسأله درجه اول در این کار خیر که به آن دست زده اید ایمان به کار است بخصوص از دید اسلام که آن را عبادتی بزرگ می شمرد. یعنی شماها هر چه بیشتر خلوص نیت داشته باشید و بعد بیشترتلاش کنید بیشترمورد عنایت الهی هستید. بعد صلاحیت فنی برای این کار است. همکارانتان را باید در محیط فقیر ما بیافرینید. و از حال بدانید که محیط جامعه ما متأسفانه از نظر افرادی که به درد این نوع کارها بخورند محیط ثروتمندی نیست. شاید مناسب باشد که در تابستان آینده سفری به هامبورگ بیایید. در ماه شهریور مدارس اینجا دائر است و طرز کار را از نزدیک می بینند.
برای خرید لوازم می توانیم از همکاری دوستان علاقمند در اینجا استفاده کنیم شما برحسب امکانات مالی موجود موسسه، لوازم مورد احتیاج را انتخاب کنید و بنویسید تا ترتیب خرید و ارسال آنها داده شود.
به همه دوستان آن موسسه و رفقای مشترک دیگر سلام برسانید. امیدوارم همگی در این ماه صفا آور از روشندلی بیشتری برخوردار باشید. ما نیز از دعای خیر دوستان بهره مند باشیم.

فرستاده شود
1- در مقدمه و کاتالوگ ضمیمه
2- چند نمونه همراه نامه
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
محمد حسینی بهشتی