شورای انقلاب وظایف خود را بر مبنای اصولی که قبلاً‌ از طرف رهبری نهضت مشخص و ابلاغ شده است انجام می‌دهد و خارج از آن بر طبق رأی اکثریت اعضای خود آزادی عمل دارد.

امام خمینی نیز در اعلامیه‌ها و تصمیمات خود هماهنگی لازم با شورا را رعایت خواهند فرمود

متن اساسنامه شورای انقلاب که اینک پس از 35 سال و در آستانه سالروز شکل گیری شورای انقلاب منتشر می گردد نمونه ای از تلاشی است که رهبران انقلاب در روزهای نخستین شکل گیری دولت نوپای جمهوری اسلامی برای پایه گذاری سیستم سیاسی سالم و دموکراتیک در چارچوب قواعد و آموزه های اسلامی بکار می بستند. آرمان شکل گیری دولت دینی و مردمی، همت رهبران و معماران انقلاب همچون شهید دکتر بهشتی را بدان معطوف کرده بود که پیش از هر چیز به اداره شورایی امور کشور توجه داشته باشند و این مهم را رهبری کشور نیز بکار بندند. ار جمله مواردی که نشانه چنین توجهی است یکی «تهیه قانون اساسی جمهوری دموکراتیک اسلامی» و دیگری «آزادی عمل بر طبق رأی اکثریت اعضای شورا» و نیز «هماهنگی امام خمینی» به عنوان رهبر انقلاب «با تصمیمات شورا» در «اعلامیه‌ها و تصمیمات خود» است که نشان از توجه اعضای شورای انقلاب به نفس کار جمعی و اهمیت آن در برقراری نظام جمهوری اسلامی دارد.

تصویر این متن اکنون در موزه خانه شهید دکتر بهشتی در دسترس بازدیدکنندگان است.

بسم الله الرحمن الرحیم

اساسنامه‌ی شورای انقلاب

به موجب حق شرعی و براساس رأی اعتماد اکثریت قاطع مردم ایران که نسبت به اینجانب ابراز شده است در جهت تحقیق اهداف اسلامی ملت شورایی به نام شورای انقلاب اسلامی مرکب از افراد با صلاحیت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق موقه تعیین شده و شروع به کار خواهند کرد.

نقل از اعلامیه مورخ 22/10/57 امام خمینی

بحول و قوه الهی براساس ابزار اعتقاد اکثریت قاطع مردم ایران نسبت به رهبری مرجع عالیقدر امام خمینی و به موجب حقوق ناشی از مقام رهبری دین شورایی به نام «شورای انقلاب» از طرف ایشان بر طبق این اساس‌نامه تعیین و عهده دار وظایف مندرج در آن می‌گردد.

ماده یک ـ هدف شورا

شورای انقلاب که پاسدار ثمرات قریب یک قرن مبارزات آزادی‌خواهانه و استقلال‌طلبانه و حق‌پرستی ملت ایران و جنبش‌های مجاهدانه بیست و هفت ساله بعد از ملی شدن صنعت نفت بالاخص انقلاب اسلامی همه‌جانبه پانزده ساله اخیر به رهبری امام خمینی می‌باشد به منظور اجرای اهداف انقلاب در آستانه پیروزی و برای ایجاد حکومت جمهوری دموکراتیک اسلامی در ایران انتخاب و تشکیل می‌گردد.

ماده دو ـ وظایف و اختیارات

الف ـ شورای انقلاب مادام که قانون اساسی جدید تدوین و تصویب نگردیده و حکومت اسلامی مورد نظر استقرار نیافته است موقه دارای همان اختیارات و وظایفی است که قانون اساسی متمم آن سابقه برای مقام سلطنت و مجلسین قائل شده است.

ب ـ پیشنهاد رئیس دولت موقت به امام.

تبصره ـ افراد و هیات‌هایی که قبلاً‌ از طرف امام خمینی برای اقدامات اداری، اقتصادی و سیاسی تعیین و مشغول کار شده باشند وظایف خود را زیر نظر دولت موقت یا شورای انقلاب انجام خواهند داد.

ج ـ اعلام رفراندوم برای تعیین نوع حکومت و نظارت بر حسن آن که به وسیله دولت موقت اعلام خواهد شد.

د ـ تهیه قانون اساسی جمهوری دموکراتیک اسلامی برای عرضه به مجلس مؤسسان پس از تصویب امام خمینی.

هـ ـ مطالعه و تهیه و تنظیم طرح‌های اساسی و اجرایی لازم در زمینه‌های اداری، اقتصادی، تولیدی، فرهنگی، سیاسی و شئون دیگر کشور.

و ـ بررسی و تهیه و تنظیم قوانین و مقررات اصلاحی و اجرایی لازم در زمینه‌های قضایی و حقوقی کشور.

ز ـ نمایندگی امام در روابط دولتی و عمومی داخلی و بین‌المللی مادام که دولت موقت مشغول به کار نشده است.

تبصره 1

شورای انقلاب وظایف خود را بر مبنای اصولی که قبلاً‌ از طرف رهبری نهضت مشخص و ابلاغ شده است انجام می‌دهد و خارج از آن بر طبق رأی اکثریت اعضای خود آزادی عمل دارد.

امام خمینی نیز در اعلامیه‌ها و تصمیمات خود هماهنگی لازم با شورا را رعایت خواهند فرمود.

تبصره 2

مصوبات شورا با اکثریت مطلق (نصف به علاوه یک) رسمی و به شرط آنکه با موازین اسلامی مخالفت نداشته باشد معتبر و قابل اجرا خواهد بود. اظهار نظر در مورد مخالفت یا عدم مخالفت طرح‌ها و قوانین و مقررات وضع شده از طرف شورا با موازین اسلامی از حقوق شخص امام با شورایی است که ایشان تعیین می‌نمایند.

ماده سه ـ اعضاء شورای و مرکز آن

اعضای اصلی شورا 11 نفرند که از طرف امام خمینی با توجه به صلاحیت لازم تعیین می‌گردند و قابل افزایش تا 15 نفر بنا به پیشنهاد شورا و تصویب امام می‌باشند و اعضاء علی‌البدل 3 نفرند.

بند ط

ارتباط شورا با امام خمینی بلاواسطه بوده و از طریق عضو یا اعضاء و منتخب خود شورا صورت می‌گیرد. دفتر اصلی شورا در تهران می‌باشد.

تبصره

انحلال شورا یا عزل و تعویض یک یا چند عضو آن از اختیارات امام خمینی است.

تبصره چهار ـ آیین‌‌نامه‌های شورا

شورا برای چگونگی تقسیم وظایف داخلی و روابط با دولت و انجام آنها آیین‌نامه‌های لازم را تنظیم نموده پس از تصویب امام مورد اجراء می‌گذارند.

تبصره پنج ـ بودجه شورا

بودجه لازم جهت هزینه‌های استخدامی و عمومی شورا از محل وجوهی که در اختیار امام یا خود شورا گذاشته می‌شود تأمین می‌گردد.

ماده هفت

در صورت عدم امکان دسترسی به امام خمینی به علتی از قبیل مسافرت، بیماری و فوت، شورای رهبری نهضت در رابطه با شورای انقلاب دارای همان اختیاراتی خواهد بود که امام خمینی دارا می‌باشند.

ماده هشت

تغییر یک یا چند ماده از مواد این اساس‌نامه بنا به پیشنهاد شورا از اختیارات امام می‌باشد.

ماده نه 9

این اساس‌نامه در 9 ماده و 4 تبصره  به تصویب حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی رسیده است.