1. Skip to Main Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer
سایت "بنیاد نشر آثار و اندیشه های شهید آیت الله دکتر بهشتی" تنها منبع رسمی اخبار و آثار شهید بهشتی است

گزارش کارگاه آموزشی«نگاهی دوباره» (۷): فقه سیاسی و حکومتی با تاکید بر قانون اساسی

بهترین حکومت، حکومت مردمی است

        حجت‌الاسام و المسلمين سيد جواد ورعي درباره اهميت و نقش شهيد بهشتي در تدوين قانون اساسي گفت: با توجه به اينكه انقلاب ما انقلابي اسلامي است نظام هم رنگ و بويي اسلامي دارد و تاسيس جمهوري اسلامي محتواي نظام سياسي كشور را تشكيل مي‌دهد. اما گستره آن تا كجاست؟ اين سوال باعث شد تعدادي از شخصيت‌هاي زمان دست به قلم شده و به معرفي نظام جديد به مردم بر اساس تلقي خودشان بپردازند و ده‌ها كتاب و رساله در باب مذكور تاليف شد. از جمله كتبي كه مستقيما به بحث جمهوري اسلامي پرداخته است مي‌توان به كتاب جمهوري اسلامي آيت‌الله مشكيني و كتاب حكومت اسلامي آیت‌الله مكارم اشاره كرد و پس از آن نوبت به تدوين قانون اساسي رسيد. ايشان با اشاره به طرح‌هاي مختلفي كه به عنوان قانون اساسي ارائه شد، تعداد اين طرح‌ها را بيش از ۶۰ طرح عنوان كرده و به نمونه‌هايي از اين طرح‌ها من جمله طرح آيت‌الله صافي با ۲۰۰ ماده و طرح آيت‌الله منتظري با بيش از ۱۵۰ ماده، اشاره كرد. تمامي طرح‌ها يك حرف مشترك داشتند و آن نقش دين و فقها در جمهوري اسلامي و اصل ولايت فقيه به عنوان محور جمهوري اسامي است. او در ادامه با بيان اهميت و نقش فقها و مراجع و اصل ولايت فقيه به عنوان محور جمهوري اسلامي كه تضمين‌كننده مشروعيت نظام است،افزود: در قانون اساسي مشروطه نقشي كه براي علما و فقها در نظر گرفته شده بود به بررسي مصوبات مجلس و انطباق آن با شرع خلاصه مي‌گشت كه در عمل موفقيت آميز نبود. اين استاد حوزه و دانشگاه گفت: اصل ولايت فقيه به عنوان محور جمهوري اسلامي بايد در قانون اساسي ذكر شده و در غير اين صورت مشروعيت نظام تضمين نمي‌شود و حتي الامكان نقش علما به گونه‌اي نهادينه شود كه اسلام و علماي جامعه منزوي نشوند. ورعي در ادامه با اشاره به دلايل و لزوم تعيين رهبري براي جامعه و چگونگي تعيين رهبر براي نظام، به بيان ديدگاه شهيد بهشتي نسبت به مساله رهبر نظام و جنبه اسلاميت نظام كه مبناي تدوين قانون اساسي قرار گرفت پرداخته و ادامه داد: اكثريت جامعه مسلمانند و با انتخاب آزادانه، مكتب اسلام و تشيع را برگزيده‌اند. بنابراين شكل حكومت، جمهوري اسلامي است و رهبري جامعه برعهده فقيه عادل است. او در توضيح اين امر خاطرنشان كرد: از آنجا كه خواهان نظام اجتماعي اسلامي هستيم، پس از انتخاب شكل حكومت، طبعا بايد رهبري و اداره‌اش بر عهده كساني باشد كه آگاه به اسلام و مقيد به وظايف خود بوده و الگوي مردم باشند. ورعي افزود: اگر مي‌گو ييم رهبري نظام بر عهده فقيه است، فقيه فردي است كه داراي برخی خصوصيات شبيه خصوصيات رئيس‌جمهور‌ ‌‌بوده و منتخب اكثريت مردم باشد. او در ادامه به تشريح چارچوب فكري شهيد بهشتي در مورد حدود و ضوابط و اختيارات رهبري پرداخت و گفت: بهترين حكومت حكومتي است كه متكي بر آراي مردم است و نه هيچ عامل ديگر. وی اظهارکرد: رهبري با اينكه در راس جامعه است، اما در چارچوبي جامعه را اداره و اعمال ولايت مي‌كند كه اين چارچوب همان قانون اساسي است؛ مگر در مواردي كه معضلات پيش آمده در چارچوب قانون اساسي قابل حل نباشد كه در اين صورت مساله از طريق مجمع تشخيص نظام حل مي‌شود.

 

منبع: روزنامه آرمان امروز


دیدگاه‌ها